W każdy każdy poniedziałek w godz. 14.00 – 15.00 odbywają się bezpłatne konsultacje prawne, których udziela mec. Marek Niechwiej. Warto ustalić wcześniej spotkanie.
DOBRO DZIECKA POD OCHRONĄ CZ.I
Minął krótki czas od wejścia w życie tzw. ustawy Kamilka – nowelizacji szeregu przepisów dotyczących ochrony małoletnich osób, które mogą być narażone zagrożone bądź stały się ofiarami przemocy (nowela od 15 lutego 2024 r.). Nałożyła ona obowiązek wprowadzenia standardów ochrony małoletnich dotyczących obszarów wychowania, edukacji, wypoczynku, leczenia, porad psychologicznych, rozwoju duchowego, uprawiania sportu oraz realizacji innych zainteresowań w związku z opieką nad dziećmi.
W związku z tym w ustawie z dn. 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich został dodany zapis o standardach ochrony małoletnich. Warto wiedzieć, że mają one charakter jawny, zatem w jednostkach publicznych, które sprawują opiekę nad naszymi dziećmi, z owymi standardami może zapoznać się każdy zainteresowany.
Placówka powinna dopełnić odpowiednich formalności w związku z powierzeniem opieki nad dziećmi poszczególnym osobom, czy to zatrudnionym, czy jedynie współpracującym za wiedzą i zgodą placówki. Rodzice i opiekunowie mają prawo żądać oświadczenia placówki, że wedle standardów dany opiekun spełnia ustawowe wymagania. Nie jest to równoznaczne z żądaniem udostępnienia jego danych prawnie chronionych.
Warto zatem zwrócić uwagę na to – i do tego wrócimy w kolejnych publikacjach – że celem nowelizacji jest zwiększenie nie tylko realnego bezpieczeństwa dzieci w placówkach opiekuńczych i wychowawczych, ale również poczucia tego bezpieczeństwa ze strony opiekunów prawnych. Chodzi nie tylko o reagowanie na zagrożenie, ale przede wszystkim na zapobieganie ich zaistnieniu. Pierwszą zasadą w sprawach z udziałem nieletnich jest dobro dziecka, o czym stanowi kodeks rodzinny i opiekuńczy.
O ile wzmocnione standardy co do zasady dotyczą osób małoletnich, czyli nie mających 18 lat, to ich prewencyjne znaczenie jest szersze i nie wyklucza zapewnienia bezpieczeństwa również osobom, które ten minimalny wiek ukończyły.
Do poszczególnych kwestii ochrony małoletnich w przestrzeni publicznej i nie tylko w związku z ich wychowaniem, edukacją i kształceniem osobowości wrócimy w kolejnych artykułach prawniczych.
CZĘŚĆ II
Zgodnie Ustawą z dn. 13.5.2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich pracodawca lub inny organizator działalności związanej z pracą z małoletnimi uzyskuje informacje czy dane osoby zajmującej się dziećmi są zamieszczone:
1) w Rejestrze z dostępem ograniczonym lub
2) w Rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze.
Osoby, o których mowa, przedkładają pracodawcy lub innemu organizatorowi informację z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie przestępstw określonych w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii lub za odpowiadające tym przestępstwom czyny zabronione określone w przepisach prawa obcego.
Zakres informacji, o których mowa, dotyczy m.in. przestępstw przeciwko wolności seksualnej i obyczajności. Nie musi to być bezpośrednie fizyczne zachowanie, ale np. zakazane nawiązanie kontaktu z małoletnim, wykraczające poza zakres ustalonych zajęć, prezentujące niewłaściwe treści lub poruszające tematy w przypadku małoletnich poniżej lat 15 niedozwolone. Jednakże ochrona nie dotyczy tylko nienaruszalności sfery intymnej, ale też ogólnie rozumianego bezpieczeństwa życia i zdrowia. Prowadzenie zajęć z dziećmi i młodzieżą z naruszeniem tej sfery już będzie nadużyciem. Przykładem jest choćby ostatni wypadek na obozie harcerskim, gdy nieasekurowany nastolatek utonął w nocy w jeziorze podczas zdobywania sprawności harcerskiej.
Powyższe oznacza m.in. to, że odpowiedzialny za bezpieczeństwo dzieci i młodzieży podmiot wie czy dopuszczona do zajęć z dziećmi osoba w przeszłości nie miała konfliktu z prawem w sferze najbardziej wrażliwej, jaką jest dobro naszych podopiecznych.
W razie podejrzenia zaistnienia zachowań w trakcie zajęć, które zdaniem rodzica bądź opiekuna dziecka budzą wątpliwości, może on zgłosić tego typu postawy bezpośrednio przełożonemu prowadzącego zajęcia. Zwierzchnik jest obowiązany wyjaśnić sprawę i przedsięwziąć kroki dyscyplinarne lub, w uzasadnionym przypadku, procesowe.
Należy wszak wiedzieć, że nie każde zachowanie osoby dopuszczonej do pracy z dziećmi – czy to pracownika, czy wolontariusza – musi być nadużyciem. Będą to tylko takie postawy, które nie mieszczą się w zakresie edukacyjnym ani kulturowo-wychowawczym. Rodzic bądź opiekun ma jednak zawsze prawo, a wręcz obowiązek, traktować przypadek swego dziecka indywidualnie, a co za tym idzie, powinien móc liczyć na wyjaśnienie i pomoc.
dr Marek Niechwiej radca prawny
Kancelaria Radcy Prawnego ul. Grunwaldzka 10, Jaworzno tel. 732760201, marek.niechwiej@interia.pl szukajradcy.pl fraza:niechwiej
