Jak wyglądali ludzie w drugiej połowie XIX wieku? Na takie pytanie starałam się odpowiedzieć moim wychowankom, uczestniczkom zajęć stałych Projektowania ubioru jak i zajęć Rysunku i Malarstwa w ramach działań profilaktycznych, omawiając wizerunek kobiet i mężczyzn 
zarówno w trakcie powstania styczniowego jak i tuż po nim, co miało na celu przybliżenie i utrwalenie wydarzeń historycznych poprzez sztukę.
Skupiliśmy się szczególnie nad wizerunkiem po zakończeniu powstania, kiedy to manifestowanie patriotycznej postawy poprzez noszenie ubiorów o charakterze narodowym przybrało na sile, a aktywnym rejonem pod tym względem była Galicja. Zarówno weterani powstania jak i inni mężczyźni nosili tzw. czamary, zaś wszelkie uroczystości rocznicowe, państwowe i prywatne były okazją do pokazania się w kontuszach i żupanach.
Wizerunki przodków stanowią wspaniały przykład utrwalania tej tradycji i wierności narodowi. Przykładem, nad którym pochyliliśmy się, był portret Mikołaja Zyblikiewicza autorstwa Jana Matejki wykonany w 1887 roku, przedstawiający odświętny ubiór narodowy charakterystyczny dla drugiej połowy XIX wieku, a mianowicie: kołpak, żupan, kontusz, pas kontuszowy.
Barbara Koczur
