Kolejna odsłona przewodnika po publicystyce. Warto pamiętać, że początkowo dziennikarstwo było praktycznie tylko relacjonowaniem różnorodnych faktów. Dopiero w czasach oświecenia publicystyka zaczęła włączać się do polityki. W Polsce był to czas kampanii sejmowych, zakończonych uchwaleniem Konstytucji 3 Maja. Ale “o tem po tem…”
Gazety ówczesne miały formę listów i docierały do odbiorców za pośrednictwem powstającej właśnie poczty. Ich rozwojowi sprzyjały wielkie odkrycia geograficzne – w 1493 r. w Barcelonie ukazał się drukiem list Krzysztofa Kolumba o odkryciu Ameryki) i związane z nimi wyprawy handlowe (Karol Bancerz Początki prasy).
Pochodzenie słowa gazeta nie jest do końca jasne. Wywodzi się przypuszczalnie z włoskiego gaza, dla określenia drobnej monety, za którą nabywano dzienniki w średniowiecznej Wenecji. Gaza oznacza też srokę, którą w charakterze logo często umieszczano w dziennikach włoskich. Być może źródłosłów gazety to hebrajskie izgard, tłumaczone jako herold, goniec, zwiastun.
Gazety we właściwym rozumieniu tego słowa zaczęły się ukazywać w 1609. Do pierwszych gazet należy zaliczyć Relation – gazeta drukowana w Strasburgu i Aviso – drukowana w Wolfenbüttel. Pierwsza gazeta codzienna (ukazywała się 6 dni w tygodniu) pojawiła się w Lipsku w 1650. Pierwszą periodyczną gazetą wydawaną w języku polskim ukazującą się w Polsce był “Merkuriusz Polski Ordynaryjny” (pełna nazwa 
“Merkuriusz Polski dzieje wszystkiego świata w sobie zamykający dla informacji pospolitej”). Wydano ją po raz pierwszy w Krakowie 3 stycznia 1661 roku. Początek nieprzerwanego rozwoju czasopiśmiennictwa polskiego przypada na drugą ćwierć wieku XVIII. Jednymi z pierwszych były, tłoczone od stycznia roku 1729[1] w warszawskiej drukarni pijarskiej a redagowane przez J. Naumańskiego, Nowiny Polskie (z wiadomościami krajowymi) i Relata Refero (z wiadomościami zagranicznymi). Wkrótce zostały one przemianowane odpowiednio na Kurier Polski (grudzień 1729) i Gazety z Cudzych Krajów (rok 1730).
