PORCJUNKULA

W niedzielę 26 stycznia AD 2020. w kościele w Dąbrowie Narodowej odbyło się wspaniałe wydarzenie: koncert chóru, który działa przy tutejszej parafii NMP Anielskiej. Ten zespół młodych ludzi, który śpiewa dla większej chwały Boga, obchodzi w tym roku pięciolecie swojego istnienia. Z tej okazji przyjęli nazwę: Porcjunkula.Skąd ona?
U stóp Asyżu wznosi się bazylika Matki Bożej Anielskiej, wybudowana w XVI wieku. W samym centrum tej renesansowej świątyni znajduje się skromny kościółek benedyktyński z IX wieku, zwany Porcjunkulą. Nazwę Matki Bożej Anielskiej nadał świątyni św. Franciszek z Asyżu. Legenda głosi, że słyszano często nad kapliczką głosy anielskie i dlatego dano jej tę nazwę.
Porcjunkula etymologicznie oznacza z łaciny „kawałeczek, drobna, mała część”.
Czyż nie jest to piękny powód, aby nazwać tak chór? Mała część parafii, śpiewająca jak anioły!
I jeszcze jakżeż piękne nawiązanie do wezwania, pod którym erygowana jest parafia!
Chór rozpoczął swoją działalność od „małej cząstki”, którą były cztery osoby: Natalia Guja, Martyna Piechnik, Bartosz Guja i Michał Piechnik. Niby mała grupa, ale wystarczająca, by stworzyć czterogłosowy chór mieszany. Jak łatwo obliczyć, grupka nie mogłaby być mniejsza. Do tego kwartetu dołączyły inne osoby. Obecny skład Porcjunkuli to
soprany: Natalia Haraf, Kinga Knapik, Gabriela Orszulik-Sagnard, Martyna Pawlik, Martyna Piechnik; alty: Natalia Guja, Karolina Knapik, Marzena Łata, Marta Stachura; tenor: Bogusław Nowakowski; basy: Bartosz Guja, Mateusz Ziętek.
Dyrygentem jest Michał Piechnik, który pełni obowiązki organisty parafialnego. To jego talent i zaangażowanie sprawiają, że w dąbrowskim kościele śpiewa się chętnie i pięknie.
Z okazji jubileuszu chórzyści zorganizowali, z Bożą pomocą!, fantastyczny koncert. W jego trakcie zaśpiewali kilkanaście kolęd.
Pierwszy utwór zatytułowany „Dzieciątko się narodziło” to kolęda z 1609 roku. Jej słowa pochodzą z 9 rozdziału Księgi Izajasza i zwane są Kantykiem Izajasza. W dalszym ciągu koncertu widzowie usłyszeli popularne polskie kolędy: utwory pochodzące z XVII wieku: „Przybieżeli do Betlejem” oraz „A wczora z wieczora”.
Zgodnie ze słowami świętego Augustyna z Hippony, ojca i doktora Kościoła, który napisał: bis orat, qui cantat co znaczy: „kto śpiewa, podwójnie się modli” Porcjunkula zaprosiła całą parafię do wspólnego śpiewu. Do tego celu wybrano kolędę „Lulajże Jezuniu”. Melodia tej bożonarodzeniowej pieśni została wykorzystana przez Fryderyka Chopina w środkowej części scherza h-moll op. 20, co przyczyniło się do jej popularyzacji poza granicami naszego języka.
Kolejną część koncertu rozpoczął skoczny, acz dostojny rytm poloneza. Tekst pieśni „Dzisiaj w Betlejem” po raz pierwszy wydrukowano w 1878 roku i od tego czasu kolęda ta cieszy się ona ogromną popularnością. Opowiada ona o tym, co dzieje się w Betlejem w czasie niezwykłej nocy Bożego Narodzenia. W siedmiu zwrotkach zawiera się opis najważniejszych faktów związanych z przyjściem na świat Zbawiciela. Początkowe strofy mówią o Dobrej Nowinie, pierwszych wspólnych chwilach Świętej Rodziny oraz wizycie Trzech Króli, którzy przybyli „ze wschodu” do złożonego w żłobie Dzieciątka. Kolejne zwrotki stanowią radosny hymn ku czci Nowonarodzonego.
Następnymi utworami, którymi Porcjunkula oczarowała słuchaczy, były mniej znane pieśni. Pierwsza to kompozycja Feliksa Nowowiejskiego do słów Marii Paruszewskiej „Noc cicha we śnie”. Kolejna kolęda zatytułowana „Boscy posłowie” po raz pierwszy ukazała się drukiem w śpiewniku Karola Miarki w roku 1904.
Wracając do myśli świętego Augustyna „podwójnie się modli, kto śpiewa”, chórzyści zaprosili do wspólnego wykonania jednej z najstarszych polskich kolęd. „Gdy się Chrystus rodzi” to historia wędrówki do Betlejem, szczerego zachwytu nad Cudem Wcielenia oraz głębokiej radości ze spotkania z Bogiem. Szczególnym wyrazem owej radości, którą co roku przeżywamy wspólnie w naszych rodzinach, jest powtarzający się po każdej zwrotce łaciński refren, wyróżniający kolędę pośród innych bożonarodzeniowych pieśni. Utwór powstał prawdopodobnie we wczesnej fazie baroku, na przełomie XVI i XVII wieku. Świadczą o tym nie tylko historyczne źródła, ale również charakterystyczna budowa i kompozycja utworu. Elementy chorałowe w połączeniu z tanecznymi akcentami tworzą podniosły, typowy dla epoki nastrój, który w szczególny sposób wyraża radość z narodzin Zbawiciela. Niektóre źródła przypisują jej autorstwo księdzu Piotrowi Skardze – jednemu z najsłynniejszych polskich kaznodziejów. „Gloria, gloria, gloria in excelsis Deo”, czyli wzniosłe „Chwała na wysokości Bogu!” to z pewnością jeden z najbardziej charakterystycznych kolędowych wersów.
Kolejne pieśni, które zachwyceni uczestnicy koncertu usłyszeli w wykonaniu Porcjunkuli to utwory: „Witaj Jezu ukochany”, „Judzka krainę” oraz kołysanka „Teraz śpij”. Autorem słów i melodii tej kolędy jest Adam Chroma. Chóralnie opracował utwór dyrygent Porcjonkuli – Michał Piechnik.
Pamiętając, co znaczą słowa świętego Augustyna: bis orat, qui cantat, słuchacze koncertu razem z chórem zaśpiewali deklarację wspólnego marszu do Betlejem. „Pójdźmy wszyscy do stajenki” to pogodna, żwawa melodia, której początki sięgają XVI wieku. Pierwotny tekst liczył aż 14 zwrotek, ale w czasie koncertu wykonano ich zaledwie trzy.
Ostatnim przygotowanym przez Porcjunkulę utworem była polska kolęda pochwalna, nawiązująca tekstem do najstarszych i pochodzących z łaciny pieśni okresu Bożego Narodzenia. Polska wersja powstała na przełomie XVIII i XIX wieku, a jej twórcy pozostają anonimowi. Przed bisem wierni wypełniający kościół parafialny wysłuchali skocznego mazura zatytułowanego „Z narodzenia Pana”.
Na tym zakończył się koncert z okazji piątej rocznicy powstania chóru Porcjunkula, zespołu, który tworzą młodzi ludzie, chętnie śpiewający podczas liturgii ad maiorem Dei gloriam i ku pokrzepieniu serc wiernych.
Życzymy Wam, Chórzyści, i sobie!, abyście jeszcze przez wiele lat śpiewali ku większej chwale Boga i dla krzepienia naszych serc!

[Pokaz zdjęć]

Z. Sz.